Deelcongressen

_BT Clear

Deelcongres 1 - Participatie van vluchtelingen in Nederland: van visie en droom naar beleid en praktijk

Maar liefst 120 bestuurders uit het hele land kwamen naar deelcongres 1 over participatie van vluchtelingen in Nederland in het prachtige Kunstfort bij Vijfhuizen.

Het deelcongres werd geopend door dagvoorzitter Anouschka Laheij met een introductie van Omar Munie, de tafelheer van deze middag. Hij vertelde zijn levensverhaal. Nadat hij uit Somalië vluchtte, kwam hij in Nederland en volgde een opleiding. Tegenwoordig is hij een succesvolle ondernemer, die tassen maakt en The Dutch Tulip heeft opgericht. De middag begon met drie interessante gespreksrondes: het Uitwerkingsakkoord en WRR-rapport, de Gemeentelijke Praktijk en Werk. Elke ronde werd ingeleid door deskundigen op dat gebied. Zo gaf Godfried Engbersen, lid van de WRR, een toelichting op de Policy Brief. Jos Wienen, voorzitter van de VNG Taskforce Asiel en Integratie, vertelde over het akkoord tussen Rijk en VNG. Wethouders Joris Wijsmuller uit Den Haag en Victor Everhardt uit Utrecht noemden voorbeelden uit hun gemeentelijke praktijk. In de laatste ronde werd door Inge Dijkstra van Randstad, Jeroen Gosse van COA en Gertru Diender van Divosa gesproken over de mogelijkheden om vluchtelingen aan (tijdelijk) werk te helpen. In het tweede deel van het deelcongres zorgden het debat en vragen uit de zaal voor een energieke afsluiting van de dag, vol met nieuwe ideeën om mee naar huis te nemen.

Deelcongres 2 - Onderscheidende woonmilieus in een krappe woningmarkt

Met de toenemende druk op de woningmarkt wordt de vraag hoe voldoende goede en betaalbare woningen beschikbaar komen, steeds manifester. Waar in het verleden de nadruk vaak lag op het realiseren van grote aantallen nieuwe woningen, zijn daar nu ook de variatie in onderscheidende woonmilieus, duurzaamheid en participatie van omwonenden en andere betrokkenen bij gekomen. Hoe kun je in een omgeving die steeds complexer wordt, blijven verbinden en vernieuwen?

Tijdens het BPD-deelcongres werd er aan de hand van casussen geschetst hoe in de huidige praktijk van gebiedsontwikkeling locaties in stedelijke regio’s een bijdrage kunnen leveren aan het invullen van de vraag naar goede betaalbare woningen.

John van den Heuvel vertelde over verschillende soorten omgevingen en hoe we beter kunnen aansluiten op het bestaande kwalitatieve landschap. Jarno Deen sprak over de bijzondere rol van water in de polder in relatie tot veiligheid. Hannie van den Bosch lichtte de beperkingen van Schiphol toe, en de nieuwe afspraken tussen Rijk en Regio over bouwen buiten de 20Ke zone. Bert Mens vertelde over de uitbreiding van Lisserbroek. Jessie Wagenaar sloot de inspirerende middag af met haar presentatie over woonvoorkeuren.

Deelcongres 3 – De nieuwe rol van de ambtenaar verdient arbeidsvoorwaarden op maat

Bepalen uw ambtenaren zelf waar en wanneer ze werken? Kiezen ze zelf met wie ze hun werk doen? Heeft u al afscheid genomen van het laatste afdelingshoofd?

De samenleving verandert en de gemeente verandert mee. Steeds vaker gaan zelfverantwoordelijke teams en ambtenaren aan de keukentafel in gesprek met de burger om oplossingen te vinden voor vraagstukken die telkens weer anders zijn. De rol van de ambtenaar verschuift van specialist naar professional met een breed profiel. Hier passen geen standaard arbeidsvoorwaarden meer bij.

Onder leiding van Peter van der Geer van Debat.NL gingen we tijdens dit deelcongres in het ImprovisatieDebat op zoek naar de balans tussen flexibiliteit en regels. Hoe vinden we het evenwicht tussen collectieve afspraken en individueel maatwerk? Welke ruimte nemen uw medewerkers al? Hoeveel bewegingsvrijheid hebben uw teams om met elkaar de arbeidsvoorwaarden af te stemmen op te maken resultaatafspraken? En wat is uw rol daarin als werkgever? Onafhankelijkheid en professionele ontwikkeling van de ambtenaar moeten op de agenda van het arbeidsvoorwaardenoverleg. Het CvA nodigde deelnemers uit aan te geven waar regelgeving echt knelt en experimenteerruimte nodig is.

_BT Clear

Deelcongres 4

Vergroot het inzicht in jezelf met een bezoek aan CORPUS!

Deelcongres 6 – Omdenken met de Omgevingswet

De Omgevingswet komt eraan en dit vraagt om een andere manier van denken en handelen van overheden, inwoners en ondernemers. Van ‘nee, tenzij’ gaan we naar ‘ja, mits’. Bovendien biedt de Omgevingswet meer ruimte om lokale afwegingen te maken. Het is aan de gemeente om deze ruimte te gaan benutten. Het gaat daarbij niet alleen om nieuwe regelgeving, maar vooral ook om een andere werkwijze: beter samenspel tussen overheid, ondernemers en inwoners.

Op een inspirerende locatie werden bestuurders vanmiddag meegenomen in de zoektocht naar een nieuwe handelswijze. Restaurant Bij Qunis in gemaal De Lynden bood onderdak aan een elementaire discussie over integraliteit en cultuurverandering. Zowel bestuurlijk als beleidsmatig. Alle aanwezigen waren het er eigenlijk wel over eens: de transitie naar een nieuw omgevingsrecht wordt pittig, maar biedt kansen!

Aan de hand van concrete voorbeelden verkenden we samen de ambitie, het speelveld, het krachtenveld en wat dit alles vraagt van bestuurders. De sessie werd begeleid door een ervaren oud-wethouder van Den Haag: Marnix Norder.

_BT Clear

Deelcongres 7

Op excursie met Patrick Nederkoorn langs duurzame projecten in Haarlemmermeer

Deelcongres 8 - Gemeenten voorbij de Horizon

Hoe kan een gemeente toekomstbestendige beslissingen nemen in een wereld vol onzekerheden? Om nieuwe perspectieven te kunnen zien, is het van belang om voorbij de huidige beleidsperiode te durven kijken. Bij voorkeur samen met maatschappelijke partners, regionale partners én burgers. Dit kan door toekomstscenario’s te ontwikkelen. Welke trends en ontwikkelingen komen op een gemeente af in de komende vijftien jaar? En op welke onzekerheden kunnen we anticiperen?

In dit deelcongres verkenden de deelnemers gezamenlijk en interactief de trends en ontwikkelingen en kreeg men inzichten aangereikt over het nut van toekomstscenario’s. Onder leiding van Berend Buys Ballot (BeBright) werd er gediscussieerd over de meest impactvolle en onzekere trends in het sociaal domein. De inleiding werd verzorgd door Freija van Duijne (Dutch Future Society) en Frans Swinkels (Tilburg) nam de deelnemers mee in het traject Toekomst Tilburg.

Deelcongres 9

De bruisende stad! @ Ziggo Dome

_BT Clear

Deelcongres 10 – Gezocht: Leiders met lef (m/v)

Waarin heb jij lef getoond de afgelopen dagen? Dat was de startvraag voor het deelcongres 'Leiders met lef' dat plaatsvond op het prachtige Landgoed Olmenhorst. Met korte interactieve oefeningen werden de deelnemers losgemaakt in lenig denken.

Het verhaal van Bodegraven-Reeuwijk, waar de gehele hiërarchie is losgelaten, maakte indruk, maar riep ook veel vragen op. Hoe functioneert een gemeente waar geen functies en geen management zijn? Hoe stuur je? Hoe betrek je de Raad? Hoe zorg je dat de juiste persoon het juiste werk doet wat het beste bij hem of haar past? 'Durven loslaten' en 'gewoon beginnen' waren de kernwoorden.

In het tweede deel van het deelcongres gingen de deelnemers met behulp van een ideeëncarrousel aan de slag met de vragen: Hoe kan of laat ik mijn organisatie aansluiten op de samenleving? Welke stappen heb je daarvoor nodig? Wie kunnen we hierbij betrekken? Van wie vermoed je support en van wie tegenstand? Wat vraagt dit van leidinggevenden? Wat ga ik zelf morgen anders doen?

Bruisend vol ideeën, inspiratie en nieuwe verbindingen gingen de deelnemers op weg naar het avondprogramma.

Deelcongres 11

David Livingstone in Regionale samenwerking

_BT Clear

Deelcongres 13 – Pionieren met de begroting

“Hoeveel aanwezigen gaan morgen actief pionieren met de begroting?” Met deze slotvraag sloot gespreksleider Souhail Chaghouani het deelcongres af. Heel wat handen van deelnemers, voornamelijk wethouders met de portefeuille financiën, gingen de lucht in. Gevoed door de inspirerende bijdrages van wethouder Schoor (Groningen); wethouder Van Lunteren (Breda) en wethouder Emmer (Zaanstad). Schroor riep de zaal op om te gaan starten met het vrijgeven van financiële detailinformatie. Hierdoor komt de burger aan zet en is hij in staat de gemeente te ‘challengen’. Dit met betere resultaten tot gevolg.

Van Lunteren liet zien hoe tientallen bewoners meedachten over de financiële keuzes van de gemeente; inwoners van allerlei pluimage en verschillende leeftijden. Het is een mooie zoektocht voor college, raad, ambtenarij en inwoners samen! Emmer toonde tot slot aan dat bestuurders gebaat kunnen zijn bij een smooth begrotingsproces met behulp van Scrum. De doorlooptijden van de verschillende P&C-documenten zijn aanzienlijk verkort.

Beleidsmedewerker Jeroen Meier vulde daarnaast aan dat het voor de organisatie een stuk leuker is geworden om deze producten op te leveren. En dat is zeker niet onbelangrijk! Ook ambtenaren worden enthousiast als ze zien dat het sneller en beter wordt dankzij deze nieuwe wijze van samenwerken. Hiermee was de toon gezet: morgen beginnen met pionieren met de begroting!

Deelcongres 14 – Pionieren in de lokale democratie

“De positieve energie die in het sociaal domein is losgemaakt, laat zich niet meer beteugelen” en “Vertegenwoordigen is een werkwoord, organiseer actief de verbinding met de samenleving”; enkele uitspraken die naar voren kwamen in de workshops van het deelcongres Pionieren in de lokale democratie van de Raad voor het openbaar bestuur. Want welke vernieuwingen in het openbaar bestuur zijn betekenisvol voor de samenleving? De deelnemers voerden een geanimeerde discussie met de raadsleden Albertine van Vliet-Kuiper, Milo Schoenmaker, Marcel Boogers en voorzitter Jacques Wallage.

Deelcongres 15 – Sturen en loslaten: in de verkeerstoren van de gemeente

Het besturen van een gemeente heeft ook iets weg van het ‘echte’ sturen: goed kijken wat er gebeurt, alert reageren op gebeurtenissen, maar ze ook zien aankomen en erop anticiperen. Op een passende locatie op Schiphol (in de oude verkeerstoren, bij de flight simulators) werden de beelden verkend. Wat kunnen gemeenten doen met gebruik van data om sturingsvraagstukken het hoofd te bieden? Burgemeester De Vries (Geldermalsen) leidde dit deelcongres. Professor Sander Klous gaf college aan de aanwezige bestuurders over hoe Big Data onze maatschappij beïnvloedt. In drie workshops werd dit alles met praktijkvoorbeelden geïllustreerd. Afgesloten werd met de interactieve discussie X-changing perspectives: wat hebt u nodig om een datagedreven gemeente te worden?

_BT Clear

Deelcongres 16 - De kracht van design - innoveren met de samenleving

De aanpak van maatschappelijke vraagstukken doet een steeds groter beroep op de veerkracht van de samenleving. En gemeenten zijn aan zet om andere handvatten te vinden voor vastgelopen of complexe kwesties. 'Ontwerpen' oftewel 'Design thinking' is een nieuwe fasegewijze methode waarbij de echte vraag, de context en de samenwerking centraal staan. Het moet leiden tot duurzame oplossingen.
 
In deelcongres 16 werden theorie en praktijkervaringen belicht. De gemeente Rotterdam benut het bij een wezenlijk deel van ons bestaan: Van Huwelijk naar Tof Trouwen en Prima Partneren. In Eindhoven wordt het gebruikt om te komen tot een Moderne Stadspoort oftewel Fluid City Hub. Maar ook voor eigentijdse vrijetijdstijdsvoorzieningen is het nuttig, zo bleek uit Gezond en Sportief in Drenthe. Voor Haarlemmermeer is het zelfs een essentieel deel van het onderwijsprogramma, zowel bij de herontwikkeling van het stadscentrum als in de cultuurlessen.
 
Dé stelling van de middag was: 'Overheidscontrole is goed, vertrouwen in de burger is beter'.

Deelcongres 18 – Democratie vernieuwen: internationale en lokale inspiratie!

Inleiders uit Congo, Ethiopië en Noorwegen spraken met Nederlandse counterparts over burgerinitiatieven omtrent veiligheid, sociale verantwoording en stadsgesprekken. Vragen die daarbij aan de orde kwamen, waren: meer democratie en minder lokale politiek, kan dat? En kun je op een democratische wijze zeggenschap overdragen aan bewoners? Volgens velen lag de sleutel in de volgende conclusies: vertrouwen moet je BOUWEN, verantwoordelijkheid moet je tonen én geven, formuleer de participatievraag scherp en laat het antwoord aan de deelnemer. Ook maakte men tijdens dit deelcongres een vergelijking tussen democratische innovaties uit Nederland en buitenland. De uitkomst: verrassend veel parallellen en waardevolle inzichten.

_BT Clear

Deelcongres 19 – Innovatie in het sociaal domein: Als je niet opnieuw kunt beginnen, waar begin je dan?

De gemeente krijgt te maken met complexe problemen. Denk aan kwetsbare jongeren die thuis zitten en hulp mijden. Aan gezinnen met uiteenlopende problemen die regie moeten nemen. Aan eenzame ouderen die op hun eigen manier reageren. Of aan zorgaanbieders die niet automatisch doen wat de gemeente wil. Hoe kunt u deze problemen vernieuwend oplossen? Hoe bespaart u op een innovatieve manier tijd en geld? Durft u de gebaande paden te verlaten? Zeg eens eerlijk, had u deze oplossing van tevoren bedacht of was het toeval? En is deze oplossing een duurzame?

Tijdens dit deelcongres werden er verschillende invalshoeken om innovatie te realiseren gepresenteerd. In Cruquius gingen 65 bestuurders aan de slag met uitdagende cases, bekeken vanuit wetenschap, onderzoek en praktijk. Ex-hooligan en directeur van Overstag in Uitvoering Geert Spieker verlevendigde de discussie met voorbeelden uit zijn eigen praktijk.

Deelcongres 24 – Public Value en succesvol lokaal bestuur

In zes groepen hebben deelnemers aan dit deelcongres zich dinsdagmiddag gebogen over publieke waarde, aan de hand van eigen cases van de deelnemers. De onderwerpen varieerden van vluchtelingen, herinrichting van een stadsplein en (te) grote stromen toeristen tot sportvrijwilligers en onderhoud van complexen. Maar ook: de rol van de gemeente bij doorontwikkelplannen van een luchtmachtbasis en hoe je lokaal ‘de boel bij elkaar houdt’.

Onder leiding van Job Cohen en begeleid door Scott Douglas (Universiteit Utrecht) is hier in een prettige, open sfeer over gesproken aan de hand van de theorie van Public Value Management van Mark Moore (hoogleraar Harvard). Het borduurde voort op wat Jorrit de Jong de deelnemers die ochtend tijdens de plenaire sessie had aangereikt, en werd afgesloten met het verkennen van hoe succesvol lokaal bestuur eruit ziet. Smaakt naar meer en wordt vervolgd!

Deelcongres 25 - Wat doet de gemeente in de circulaire economie?

Circulaire economie is de afgelopen jaren een steeds bekender begrip geworden. Er wordt veel over gepraat, maar praktijkvoorbeelden zijn er nog maar beperkt. Circulair inkopen biedt economische, ecologische en sociale kansen. Gemeenten hebben hier een belangrijke rol in. Zij dienen als voorbeeld voor ondernemers in de regio, door te laten zien wat die kansen zijn en hoe die het best benut kunnen worden. Tevens bieden gemeenten op deze manier een afzetmarkt voor ondernemers die reeds circulair produceren.

Directeur van de NVRD (Koninklijke Vereniging voor Afval- en Reinigingsmanagement) Olaf Prinsen vertelde over hoe afval heel direct een bijdrage kan leveren aan de circulaire economie. Natuurlijk allereerst door niet meer over afval, maar over grondstoffen te praten. De laatste jaren zijn grote stappen gezet om meer stromen geschikt te maken voor hergebruik, maar ook voor de komende jaren staat er een grote uitdaging te wachten. Waar gemeenten nu nog gemiddeld meer dan 200 kilo restafval per persoon hebben, moet dit in 2020 verminderd zijn tot maar 100 kilo restafval per persoon.

Harry Webers (voorzitter Stichting kiEMT) heeft de stellige overtuiging en ervaring dat overheden, bedrijven en onderwijsinstellingen meer moeten samenwerken om complexe maatschappelijke vraagstukken te kunnen oplossen. Alleen samen komt men tot een duurzame economie en een schone toekomst.

_BT Clear