Peter van Uhm

Zelf onderzoekt hij zijn morele kompas door aan het einde van het jaar terug te kijken op zijn agenda, en zich af te vragen: “Why me? Waarom moest ík dat doen?” Maar ook de mensen om hem heen helpen hem zichzelf kritisch te bevragen. Defensie staat bekend als een hiërarchische omgeving, weet hij, maar er is ruimte voor ieders ideeën. “Echte loyaliteit is drie keer nee durven zeggen tegen de baas.”

Na de dood van zijn zoon Dennis, die sneuvelde in Afghanistan door een aanslag met een bermbom, zorgde hij dat hij kritische geluiden bleef horen. “Ik besefte toen dat ik kwetsbaar zou kunnen zijn in de besluiten die ik nam. Als ik moest kiezen tussen nieuwe vliegtuigen of materieel tegen bermbommen, zou ik misschien gedreven zijn om voor dat laatste te kiezen. Tegen mensen om mij heen heb ik gezegd: als zo’n kwestie aan de orde komt, moet jij me vertellen of ik vanuit emotie het verkeerde besluit neem.”

In het leven onderscheidt de voormalig Commandant twee soorten mensen. Er zijn ‘waslijnhangers’, mensen die regels en structuur nodig hebben, en mensen die aan die waslijn hangen maar af en toe een hand laten vieren. “Je moet soms het lef hebben om de regels los te laten, als je het kunt verantwoorden naar de samenleving. En ik durf rustig te zeggen: ik heb wetten overtreden.”

Van Uhm vertelt hoe hij de weduwe van een gesneuvelde militair bezocht. Voor zijn dood had die beloofd de tuin op te knappen, maar dat was er niet meer van gekomen. Van Uhm regelde dat Defensie betaalde voor een nieuw schuurtje en liet bevriende militairen de tuin aanpakken. “Dat mag niet, maar het is misschien de beste paar duizend euro Defensiegeld die ik ooit besteed heb. Het was goed voor het gezin, voor het verwerkingsproces van de maten, en de organisatie zag: when the shit hits the fan, dan is de baas er ook.”