Betrokkenheid, collegialiteit, lef en creativiteitKenmerken slagvaardige gemeente
De slaap is weer uit de ogen na een prachtig feest op de OceanDiva, op dinsdagavond. De bestuurders druppelen langzaam de congreszaal binnen waar het plenaire programma van de tweede congresdag plaatsvindt. Het thema: samenwerken en decentralisaties.
Jan Heijkoop, burgemeester Hendrik-Ido-Ambacht blikt kort terug op de eerste dag, kijkt vooruit naar wat komen gaat en introduceert Bert Blase, vice-voorzitter Drechtsteden en burgemeester Alblasserdam. De dagvoorzitter laat daarna snel het woord aan VNG-voorzitter Annemarie Jorritsma en de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Ronald Plasterk.
Nieuw voor ons allemaal
“Betrokkenheid, collegialiteit, lef en creativiteit; het zijn de ingrediënten voor een slagvaardige gemeente”, merkt Jorritsma tijdens haar jaarrede op. Ze licht deze kenmerken toe met praktijkvoorbeelden van verschillende gemeenten.
“Wie is er nieuw vandaag”, vraagt ze het publiek. Bijna de helft van de vingers gaat de lucht in. “Ik hoop dat jullie veel opsteken van ons en van jullie collega’s. Maar of u nieuwkomer of oudgediende bent, de uitdagingen op het gebied van de decentralisaties zijn nieuw voor ons allemaal. U moet er meteen tegenaan en bent gewaarschuwd voor valpartijen.”
Topsport en teamprestatie
“Besturen van gemeenten is vandaag de dag topsport: het houdt ons fit en geeft ons plezier. We moeten een teamprestatie leveren. Een team dienen gemeenten niet alleen te vormen binnen het bestuur, maar ook met andere overheden, verenigingen, burgers en bedrijven. Andersom verwachten we van het Rijk dat het met ons meefietst en niet in ons wiel rijdt met wet- en regelgeving.”
Samenwerkingspartners
“Is het Rijk klaar voor onze transities”, vraagt Jorritsma zich af en richt zich daarbij tot Plasterk. Blijven we de ‘lagere overheid’ of ziet het Rijk ons als samenwerkingspartner? “Dat laatste”, verzekert Plasterk ons wanneer hij het woord neemt.
Los in vertrouwen
“Mijn favoriete bestuurslaag”, noemt Plasterk het bestuur op gemeentelijk niveau. “Gemeenten staan aan de vooravond van een van de grootste veranderingen in de geschiedenis van gemeentelijk bestuur. De verantwoordelijkheid en het budget voor decentralisatie komen bij de gemeenten te liggen. Het Rijk laat gemeenten daarbij ‘los in vertrouwen’.” Plasterk vervolgt: “U krijgt veel vrijheid bij het invullen van het Sociaal Domein, daar kunt u meer mee dan u denkt. Ik wil raadsleden dan ook meegeven: denk niet te snel dat iets niet mag. Vanuit het Rijk laten we los, maar houden we de vinger aan de pols. Door monitoring en met behulp van een transitiecommissie.”
Opschalingskorting
De sprekers eindigen de plenaire sessie door het gesprek aan te gaan, onder leiding van Blase. Jorritsma oogst veel applaus als ze tijdens de vragenronde erop wijst dat het Rijk niet zou moeten verdienen aan de veranderende situaties. De opschalingskorting wringt en de bedragen die gepaard gaan met decentralisaties zijn niet gering. Het is goed dat niet uit het oog te verliezen.”
