Deelcongres 14 t/m 22

Deelcongres 14

Handvatten voor effectieve dialoog

De netwerksamenleving vraagt bestuurders om de dialoog aan te gaan met burgers, maatschappelijke organisaties en andere partijen in een gemeente. In de praktijk blijkt dat nog niet zo gemakkelijk. Hoe breng je ingewikkelde materie terug tot de essentie? Hoe verwoord je deze zodat mensen je begrijpen? Hoe ga je om met weerstand? Hoe richt je een besluitvormingsproces in?

Tijdens dit deelcongres maakten de deelnemers kennis met verschillende manieren om deze maatschappelijke dialoog vorm te geven. Veel praktijkvoorbeelden en oefeningen passeerden de revue. Na een plenaire aftrap met pitches van de verschillende workshopleiders volgden de deelnemers in kleinere groepen twee van de drie workshops. De thema’s die aan bod kwamen waren socratische gespreksvoering, framing en digitale dialoog. Bestuurders ondervonden aan den lijve hoe Socrates destijds burgers aan het denken zette over de juiste inrichting van zijn gemeente, Athene. In de workshop over framing leerden deelnemers hoe je als politicus de essentie kunt verwoorden van waar je mee bezig bent in onze ingewikkelde en onoverzichtelijke samenleving. In de workshop over digitale dialoog werd aandacht besteed aan de vraag met welke instrumenten en op welke manier bestuurders of raadsleden een besluitvormend proces kunnen inrichten waarin burgers ook meepraten over het verdelen van publieke geldbronnen. Er was een gemêleerd gezelschap. Burgemeesters, gemeentesecretarissen, griffiers, raadsleden en wethouders. Daarnaast waren ook de trainees van VNG GemeenteTrainee present. Zo zie je maar, wat je rol ook is in de gemeente: dialoog is voor iedereen van belang.

Deelcongres 15

Samenwerken aan de economie van morgen

Wat maakt een gemeente economisch succesvol? Steeds vaker wordt ‘triple helix samenwerking’ als sleutelwoord gebruikt. Gemeenten opereren hier in een flexibel netwerk van ondernemers, overheden en onderwijs. In het deelcongres Samenwerken aan de economie van morgen onderzochten de deelnemers wat dit in de praktijk betekent.

Ondernemers begrijpen en partnerships met hen aangaan is essentieel voor een effectieve triple helix samenwerking. Via een interactieve beurs gingen we daarom in gesprek met lokale ondernemers. Wat is de meerwaarde voor hen om in zee te gaan met overheden? Wat waren de belangrijkste lessons learned? Inspirerend waren ook de pitches van Stedendriehoek en onder anderen Meiltje de Groot van vliegveld Teuche, waarin duidelijk werd dat ook grote bedrijven veel hebben aan regionale afstemming.

Onder leiding van Marco Florijn gingen deelcongresbezoekers in discussie over de rol van de gemeente bij samenwerking met de 3 o’s (onderwijs, overheid, ondernemers). Wethouders Annelies de Jonge van gemeente Zutphen, Andries Heidema van gemeente Deventer, Gideon Alewijnse van ROC Aventus en Rien Segers van VNO-NCW vertegenwoordigden de drie perspectieven. Willemijn Vreugdehil, wethouder gemeente Ede, vertelde hoe de samenwerking met de universiteit en agrarische bedrijven in de FoodValley leidde tot internationale bekendheid. René Verhulst vertelde hoe Zeeland, een krimpregio, met deze uitdagingen omging.

Deelcongres 16

De kinderketen: verbinden, vertrouwen en regisseren

Het was een interactief deelcongres vanmiddag: het congres waarin wethouders van de kopgroep ‘Wethouders voor kindcentra’ vertelden over hoe zij verbindingen leggen in de keten tussen opvang, onderwijs en zorg. Participatie van alle volwassen burgers is vanaf 2015 immers de opdracht van gemeenten. Dan kun je maar beter beginnen bij de jeugd. Ieder kind moet zijn talenten kunnen ontwikkelen en verdient ondersteuning als die ontwikkeling vastloopt. Het concept ‘kindcentra’ kan gemeenten helpen kinderen van 0 tot 12 jaar te volgen. Opgroeien tot volwaardig burger, dat is waar de gemeente voor staat. De ouders zijn het allerbelangrijkste, maar daarnaast leveren vele lokale organisaties hun bijdrage aan deze ontwikkeling van kinderen. Aan gemeente de taak om kind, gezin en al die organisaties aan elkaar te verbinden.

Maar hoe leg je verbindingen in de keten opvang, onderwijs en zorg? Een helder beleidskader en een gedeelde verantwoordelijkheid van de lokale partijen zijn volgens de kopgroep de sleutel. Wethouder Samir Bashara van gemeente Hoorn, Paul Blokhuis van gemeente Apeldoorn en Hugo de Jonge van gemeente Rotterdam vertelden hoe zij deze opdracht in hun eigen gemeente vormgeven, hoe zij alle partijen aan tafel krijgen, wat er van gemeenten gevraagd wordt en hoe je ervoor zorgt dat professionals op de werkvloer kundig, snel en daadkrachtig kunnen handelen.

Aan bod kwam ook de methodiek CJG4kracht uit Apeldoorn: minder specialistisch en meer oplossingsgericht gezinnen begeleiden. Het Centrum voor Jeugd en Gezin is daarbij de spil. Tot slot werd er nog gesproken over het inpassen van de aanpak van kindermishandeling in het meldpunt Veilig Thuis in de lokale infrastructuur.

Deelcongres 20

Energieneutraal Loenen: voorbeeld voor Nederland!

In 2013 heeft de gemeente Apeldoorn een prijsvraag uitgezet waarmee de dorpen werden uitgedaagd om energieneutraal te worden. De prijs: een Europese financiering van 200.000 euro voor het dorp met het beste plan. Het dorp Loenen won de prijsvraag en kreeg daarmee de mogelijkheid om een revolverend fonds op te zetten. Volgens wethouder Stukker (gemeente Apeldoorn) en Reinder Groenhof (voorzitter Dorpsraad Loenen) was dit niet voor niets. Het dorp kent een lange geschiedenis van ondernemers (in de papierindustrie) en duurzaamheid.

Veertig aanwezige bestuurders gingen vanmiddag tijdens dit deelcongres het gesprek aan met André Zeijseink, voorzitter van Stichting Loenen Energie Neutraal. Deze stichting – met een actief en betrokken bestuur – heeft het revolverend fonds opgezet en beheert het. Bestuurders dachten vanmiddag mee over verschillende dilemma’s waar zij momenteel mee kampen, zoals het vinden van extra financiering zodat het fonds vergroot kan worden en de wachtlijst die nu bestaat weggewerkt kan worden.

Naast het verhaal van Loenen lichtte Lian Merkx, manager programma Energie van de VNG, toe hoe de VNG in samenwerking met BZK alle gemeenten in 29 regio’s ondersteunt om de ambities uit het SER energieakkoord waar te maken.

Deelcongres 21

‘Loslaten of vastpakken’: overheid in de ruimtelijke ontwikkeling

Op ruimtelijk gebied bevinden we ons in een grote transitie. Steden en wijken worden op een andere manier ontwikkeld. Burgers en bedrijven zullen vaker actief participeren zonder grote overheidssubsidies. De waarde van een alternatieve aanpak in de ruimtelijke ontwikkeling is tijdens het deelcongres ‘Loslaten of vastpakken’ aan de hand van een drietal casussen (Zwitsal, Apeldoorn, Wijk BV Bilgaard, Leeuwarden en Oosterwold, Almere) onderzocht. Gezocht is naar een antwoord op de vraag hoe de rol van een faciliterende overheid in de ruimtelijke ontwikkeling ingevuld kan worden en welke kansen deze aanpak biedt.

Eén oplossing is niet te geven. Het betekent in ieder geval dat je als overheid veel van je traditionele rol in gebiedsontwikkeling loslaat en terug gaat waar je als overheid in de ruimtelijke ordening in de kern voor bent: de spelregels opstellen en checken of deze goed worden toegepast. Maatwerk in ambities!

Deelcongres 22

Participatiewet en banenafspraak: last of uitdaging?

Voornamelijk wethouders, en een aantal raadsleden, bezochten vanmiddag het deelcongres in Werkgebouw Zuid. Tijdens dit energieke, interactieve en bovenal inspirerende programma lieten gemeenten en het bedrijfsleven zien waar zij tegenaan lopen bij de invoering van de Participatiewet en hoe zij samen als brug naar goed werk kunnen fungeren.

Na het welkomstwoord door Jacco Eltingh en het openingswoord van Johan Kruithof startte de eerste inspiratiesessie met een film over het programma Direct Actief, waarbij het regionale bedrijfsleven liet zien hoe zij via het project Scoort mensen met en zonder arbeidsbeperking een kans geeft. Na de film was er gelegenheid om vragen te stellen aan ondernemer en werknemer. Tijdens de tweede inspiratiesessie liet de gemeente Apeldoorn zien hoe zij op dit moment diverse doelgroepen een kans geeft in de eigen organisatie. Daarna volgden twee korte pitches van vier voorzitters van Scoort. Afsluitend was er tijd om onder het genot van een hapje en een drankje na te praten en ervaringen te delen.