Excursies
Excursie 8
Verse waar voor Voedselbank
Re-integratie, werkgelegenheid, armoedebestrijding, het bieden van arbeidsritme en perspectief: al deze doelstellingen komen samen in het Apeldoornse project Stadsakkers, een biologisch zorgbedrijf dat groente en fruit teelt voor voedselbanken.
Congresgangers die kozen voor deze excursie gingen vanmiddag met de bus op pad. Ze brachten een bezoek aan het stedelijk uitloopgebied Weteringse Broek, waar Apeldoorn samen met de gemeente Voorst en partners als het Waterschap Vallei en Veluwe, Natuurmonumenten, Stichting Kavelruil en de provincie werkt aan een aantrekkelijk recreatief landschap. Stad en land worden verbonden en de stadsrand levert diensten aan de stad. Naast landbouw, natuur, waterberging en recreatie is dat sinds kort ook energie in de vorm van biomassa.
Een aantal bestuurders bezocht de zorgtuinderij. Aan de Dommeweg te Apeldoorn wordt geprobeerd op intelligente en vernieuwende wijze nieuwe verbindingen te maken tussen een grote hoeveelheid thema’s. De trefwoorden van het congres (dichtbij, dialoog & democratie) komen bij het initiatief, dat nu in het derde levensjaar zit, volop aan bod. De congresdeelnemers waren benieuwd naar gevonden oplossingen. Deze kwamen naar voren tijdens de plenaire zitting, maar vooral tijdens de rondwandeling in kleinere groepen over de akker.
Excursie 9
Ondernemen in kwetsbaar gebied
Ondernemen in een kwetsbaar natuurgebied: niet makkelijk, wel mogelijk. Evenementenorganisator Erik Kroon doet het al tientallen jaren op de Veluwe en heeft ervaren dat de wet- en regelgeving sinds de start van zijn bedrijf SOS Events is aangetrokken: “Vroeger bedacht je iets en voerde je het uit. Nu ga je om de tafel met de betrokken overheid of grondeigenaar en opereer je als partners.”
Congresgangers die vanmiddag deelnamen aan deze excursie gingen met SOS Events op pad. Over hun ‘footprint’ hoefden ze zich geen zorgen te maken, want vanaf het dorp Uddel verplaatsten zij zich met zuinige karretjes en steps, waarvan de ‘brandstof’ gewoon uit het stopcontact komt. Het bedrijf gebruikt namelijk Twizy en E-steps. Twizy’s zijn elektrische karretjes die zich geluidloos voortbewegen, op alle ondergronden de weg weten en door hun omvang op de mooiste plekken kunnen komen. Het zijn twoseaters, waarin je niet naast maar áchter elkaar zit. Ook de E-Step wordt elektrisch aangedreven en je kunt er zowel op zitten als staan. Een rijtour door de mooiste landschappen van de Veluwe was dus niet zomaar een tochtje, maar verdiende met deze vervoersmiddelen met recht de naam ‘experience’.
Excursie 11
Een schatkamer vol Van Goghs
De hele wereld komt over de vloer bij het Kröller-Müller Museum. Met zijn unieke collectie en bijzondere ligging in het Nationaal Park De Hoge Veluwe, is het Kröller-Müller Museum het best bezochte kunstmuseum buiten de Randstad met jaarlijks 400.000 bezoekers. Niet verwonderlijk, want het kan zich meten met de allerbeste musea ter wereld. Voor veel Nederlanders hoort een bezoek aan deze schatkamer in hartje Veluwe tot de canon der dagjes uit. “Dit museum is zó bijzonder, dat we vinden dat élke Nederlander hier in zijn leven minimaal één keer geweest moet zijn,” aldus directeur Lisette Pelser.
De ontvangst tijdens de excursie vanmiddag vond plaats in de bijzondere beeldentuin. Congresgangers kregen een rondleiding Van Gogh & Co. dwars door de collectie. In deze tentoonstelling zagen zij niet alleen 50 schilderijen en tekeningen van Van Gogh, maar ook werken van kunstenaars die door Van Gogh zijn geïnspireerd, tijdgenoten en navolgers. De focus lag op traditionele genres uit de 19e eeuw: stillevens, natuurmotieven, stadsgezichten en de menselijke figuur. Daarna konden zij op eigen gelegenheid de vaste collectie bekijken, slenteren door de Beeldentuin of een fietstocht maken door het park op de fameuze Witte Fietsen.
Excursie 12
Droge voeten en meer natuur
Leven in een rivierdelta eist zijn tol, zoals met het hoog water van 1995 weer indringend duidelijk werd. Om droge voeten te houden, is het ophogen van dijken onvoldoende. Om die reden krijgt met het nationale programma Ruimte voor de Rivier het water op weg naar zee ruim baan. Een project van Rijkswaterstaat, dat samen met waterschappen, gemeenten, landeigenaren, natuurorganisaties en andere partijen is opgepakt.
Deventer kreeg indringend met het programma te maken, zoals congresgangers vanmiddag konden zien tijdens deze excursie. De deelnemers van de excursie ‘Droge voeten en meer natuur’ bezochten het projectgebied van Ruimte voor de Rivier Deventer. In het drijvend informatiecentrum Ruimte voor de Rivier werden de bezoekers ontvangen. Na een introductie over het project door de gemeente en het Waterschap Groot Salland, ging het gezelschap de uiterwaarden in voor een wandeling. Een wandeling onder leiding van vertegenwoordigers van Stichting IJssellandschap, de beheerders van het gebied. Natuurontwikkeling, recreatie en kunst passeerden de revue in het prachtige landschap. Daarbij werd het kunstwerk ‘Binnenvaart’ van Marieke de Jong onthuld. De wandeling eindigde bij de Natuurderij Keizersrande. Een nieuwe boerderij op een terp in de uiterwaard waar agrarisch waterbeheer en natuurontwikkeling tot de bedrijfsvoering hoort. Na een laatste blik in de stallen, keerde de bezoekers weer terug naar Apeldoorn.
Excursie 13
Nieuwe kansen voor eeuwenoude landgoederen
Eigenaren van particuliere landgoederen lopen bij de exploitatie en ontwikkeling van hun landgoed op tegen beleidsstapeling. Ze zoeken nieuwe en duurzame vormen van exploitatie, om hun bezit in stand te houden, vaak door het verbinden van functies en het combineren van natuurlijk met sociaal kapitaal. Naast land- en/of bosbouw zijn dat vaak recreatie, zorg en educatie.
Tijdens deze excursie bezochten de deelnemers de particuliere landgoederen Tongeren en Welna in de gemeente Epe. Beide bieden een fraai en afwisselend cultuurhistorisch landschap, met statige beukenlanen, eeuwenoude bossen en heidevelden. “Wet- en regelgeving staan de ontwikkeling die wij als eigenaren willen vaak in de weg,” zegt Charlotte Rauwenhoff, directeur/eigenaar van Tongeren. Het landgoed is al ruim vier eeuwen in haar familie. Aan goede wil ontbreekt het volgens haar niet aan de zijde van de overheid: “Gemeente, waterschap en provincie zien vaak in dat het nodig is om nieuwe wegen in te slaan. Maar ambtenaren zijn gehouden aan sectorale wetgeving, terwijl landgoederen integrale uitdagingen hebben.” Met geduld en vooral veel inventiviteit over en weer lukt het volgens Rauwenhoff om een levensvatbaar, toekomstbestendig Tongeren te verwezenlijken. Tongeren en het vanouds meer op houtproductie drijvende Welna hebben, zoals ook te zien was tijdens de excursie, ieder hun eigen aanpak. Maar voor beide landgoederen geldt dat ondernemers en overheden een gezamenlijk belang zien en samen optrekken om de toekomst vorm te geven.
Excursie 14
Gloednieuw museum in voormalig gemeentehuis
Een prachtig voorbeeld van particulier initiatief is MORE: Museum voor Modern Realisme in Gorssel. Congresgangers die het museum vanmiddag bezochten behoren tot een voorhoede, want het museum is dan nog maar amper een week geopend voor publiek. Ze bekeken de tentoonstelling "Scherp kijken. Traditie en eigenheid in de collectie van Museum MORE", met een selectie van 200 werken uit de collectie.
Initiatiefnemer van het nieuwe museum is zakenman Hans Melchers. Een gepassioneerd kunstverzamelaar, die in één koop ongeveer duizend kunstwerken overnam uit de failliete boedel van DSB-bankier Scheringa. De collectie bevat werken van onder meer Carel Willink, Raoul Hynckes, Charley Toorop, Wim Schuhmacher, Philip Akkerman, Hermanus Berserik, Jan Beutener, Co Westerik, Jan Mankes en Pyke Koch. Melchers zocht een onderkomen voor de verzameling en vond dat in het voormalige gemeentehuis van de gemeente Lochem in Gorssel. “Dankzij Melchers blijft deze collectie behouden voor Nederland,” zegt prof. dr. Ype Koopmans, artistiek directeur van MORE, dat ook hedendaags realistisch werk zal verzamelen. “Voor hetzelfde geldt was zij versnipperd geraakt. Realistische kunst wordt mondjesmaat getoond, terwijl er een groot publiek voor is.” Lochem slaat met de vestiging van het museum twee vliegen in één klap: een hoogwaardige toeristische trekker erbij en tevens een mooie bestemming voor het voormalige gemeentehuis.
VNG JAARCONGRES - Dichtbij, Dialoog & Democratie - 2 en 3 Juni 2015 Apeldoorn
